කථාවෙ මුල් කොටස කියෙව්වෙ නැත්නම් මෙතනින් ඒක කියවලා ඉන්නකෝ.
රජතුමා දුන්නු උපදෙස් හිතේ තියාගෙන ගමරාල ගෙදරට ආවලු. එතකොට ගමරාලගෙ දෝණියන්දැ ගෙදර හිටියෙ නෑලු. දූ පොඩිත්ත වී කොටන්න ගමට ගිහින්, එදා දවසෙ මහන්සියට හම්බු වුනු හාලුත් අරන් ගෙදර එනකොට ගමරාල අඬා වැලපෙමින් මිදුලෙ වලවල් ටිකක් කප කපා හිටියලු.
ගමරාලගෙ දූ ඇහුවලු “අපුච්චි, මොකෑ මේ අදත් වැලපෙන්නෙ?” කියලා. එතකොට ගමරාල කිව්වලු “අනේ දුවේ, රජතුමා හෙට වඩිනවා කිව්වා නොවැ උඹව පෙලවහට ගන්ට. උඹව පෙලවහට ගන්නවට දෑවැද්ද විදියට රජතුමා කිව්වෙ ‘ඇතුලෙත් මඩු, පිටත් මඩු ගහලා, මී හරකුන්ගෙන් කිරි දොවලා, ඒවා මුදෝලා, වැලි වලින් තෙල් අරන් තියන්ට’ නොවැ. ඉතිං කියහංකො මං කොහොමෙයි ඔය දේවල් කොරන්නෙ කියාල. අන්නෙ ඒකයි මං වැලපෙන්න කාරණාව” කියලා.
එතකොට ගමරාලගෙ දූ පොඩිත්ත කිව්වලු “අපුච්චි, ඒකට කාරි නෑ. අපුච්චා ගෙදරට වෙලා ඉඳින්නකො. දන්න විදියට මඩු ගැහුවට කාරි නෑ. මී ගොන්නුන්ගෙන් කිරි දොවන්නත්, ඒ කිරි මුදවන්නත් ඇහැකියැ? වැලි වලින් තෙල් ගන්න ඇහැකියැ?” කියලා. ගමරාලත් දූගෙ උපදේසෙ පිළි අරන් මඩු හැදුවලු.
රජතුමා වඩිනවා කිව්ව ඊලඟ දවසෙ, ගමරාලගෙ දෝණියන්දැ තවත් කෙල්ලෙක් එක්ක රෙදි පොට්ටනියක් අරං පාර දිගේ ගියාලු රජතුමාව මුලිච්චි වෙන්න. ඔය පාර අයිනෙ තියනවලු තල හේනක්. තල හේන ගාවදි මේ කෙල්ලො දෙන්න රජතුමා පෙරහැරින් වඩිනවා දැක්කලු.
රජතුමාත් පෙරහැරේ එනකොට දුරදිම දැක්කලු කෙල්ලො දෙන්නෙක් පොට්ටනියක් අරං ඉස්සරහට එනවා. ඈතදිම ඇමැත්තෙක් රජතුමාට කීවලු “අර ඉස්සරහින් එන්නෙ ගමරාලගෙ දු පොඩිත්ත මහරජතුමනි” කියලා. ගමරාලගෙ දූත් ඉස්සර වෙලා රජතුමා ඉස්සරහට ගියාලු.
එතකොට රජතුමා ඇහුවලු “කෙල්ල, නුඹ කොයිබ යන්නෙහිද?” කියලා. එතකොට ගමරාලගෙ දූ උත්තර දුන්නලු “අපේ අපුච්චා කොටහළු වෙලා. අපි රෙදි නැන්දලගෙ ගෙදරට යනවා පිරුවට අරන්” කියලා. එතකොට රජතුමා ඇහුවලු “බොල කෙල්ල, පිරිමි කොටහළු වෙන්නෙ කෙසේද?” කියලා.
එතකොට ගමරාලගෙ දූ කිව්වලු “ඉතිං රජතුමනි, නුඹ වහන්සේ අපේ අපුච්චාට ඇතුලෙත් මඩු, පිටත් මඩු හදන්න කියලා, මී ගොන්නුන්ගෙන් කිරි දොවන්නයි, ඒ කිරි මුදවන්නයි, වැලි වලින් තෙල් ගන්නයි කීවනෙ. ඒ දේවල් කරන්නෙ කොහොමෙයි? අන්න ඒ විදියටම තමා පිරිමි කොටහළු වෙන්නෙ” කියලා.
රජතුමාත් කෙල්ල කිව්ව දේ ගැන පැහැදුනාලු. ඊට පස්සෙ රජතුමා තල හේනෙන් තල මලක් මිටට අරගෙන “කෙල්ල, මේ තල මලේ තෙල් තියෙන්නෙ කොතනද කියා කියනු” කියලා අණ කළාලු. එතකොට දූ පොඩිත්ත ඇහුවලු “රජතුමනි, ඔබතුමාගෙ මෑණියන් ඔබතුමාව ගැබ් ගනිද්දි, ඔබතුමා කොහෙද හිටියෙ?” කියලා.
රජතුමා ගමරාලගෙ දූ පොඩිත්තගෙ බුද්ධිය ගැන පැහැදිලා, අශ්වයගෙ පිටින් බැහැලා ගමරාලගෙ දූව අස්සයා උඩින් තියාගත්තලු. ඊට පස්සෙ රජතුමත් අස්සයා පිට නැගලා රජ මාලිගාවට ගියාලු. අනිත් කෙල්ල තනියම ගෙදර ගියාලු.
ඊට පස්සෙන්දා, රජතුමා ඇමතිවරු යවලා ගමරාලව රජ මාලිගාවට ගෙන්නගත්තලු. රජතුමා ගම දූව පෙලවහට අරගෙන රජ මාලිගාවෙ ජීවත් වුනාලු. ගමරාලත් රජ මාලිගාවෙම නැවතුනාලු.
වයඹ පළාතේ ජන කථාවක්
නදීපගේ සිතුවිලි 