සුළඟේ ගිය පුළුන් ගුලිය – ඉතිරිය

අක්ක-නගෝලගෙන් කපු කටිමින් සිටි නංගිගෙ පුළුන් ගුලියක් හුළඟෙ ගිහින් ඒක පස්සෙ යැව්ව දුවට වුන දේ  කලින් කිව්වනෙ. ඒක කියෙව්වෙ නැති අය මෙතනින් කියවල ඉන්නකෝ.

ඉතින් අර නංගිගෙ දුව පුළුන් ගුලියයි, රජතුමාගෙන් හම්බු වුන පොඩි සඳුන් ලීයෙන් හදපු පෙට්ටියයි, බල්ල දුන්න මස් ගාතෙයි, බුලත් කොරටුවෙ මිනිහ දුන්න බුලතුයි අරන් ගෙදරට ආවලු. ගෙදර ඇවිත් වුන දේවල් අම්මටත් කියලා රජතුමා දුන්න පෙට්ටියෙ තියෙන්නෙ මොනවද කියලා ඒක ඇරලා බැලුවලු. එතකොට කෙල්ලයි, අම්මයි දැක්කලු ඒ පෙට්ටිය පුරෝල තියෙන්නෙ රන්-රිදී, මුතු-මැණික් වලින් කියලා. ඉතින් ඒ දෙන්නා බොහොම සතුටු උනාලු.

අක්ක-නගෝලගෙන් අක්කට ආරංචි වුනාලු නංගිටයි, දෝණියන්දැටයි පුළුන් ගුලියක් නිසා මහා ධනස්කන්ධයක් ලැබුන හැටි.

ඉතින් ඊලඟ දවසෙදි අක්කා තමන්ගෙ දෝණියන්දැ එක්ක පුළුන් වලින් කපු කටින්න ගත්තලු. ඊට පස්සෙ අක්කා පුළුන් ගුලියක් බලෙන්ම හුළඟට විසි කෙරුවලු. පුළුන් ගුලියත් හුළඟෙ ගහගෙන ගියාලු. එතකොට අක්කා තමන්ගෙ දුවට හොඳටම තලලා කිව්වලු “හුළඟෙ ගිය පුළුන් ගුලිය අරගෙන මිසක් ආයෙත් එනව නෙවේ උඹ” කියලා. ඉතින් ඒ කෙල්ලත් අඬ අඬා හුළඟෙ ගිය පුළුන් ගුලිය හොයාගෙන යන්න පිටත් උනාලු.

ඒ යනකොට අර නොණ්ඩි මිනිහගෙ බුලත් කොරටුව ගාවින් යන්න වුනාලු. ඒ මිනිහා “අනේ, පිං සිද්ධ වෙයි බුලත් කොරටුවට වතුර ටිකක් දාලා පලයංකො” කියලා අර කෙල්ලට කිව්වලු. ඒ කෙල්ල “මට බෑ” කියලා යන්න ගියාලු. ඔහොම යනකොට අර බල්ල බැඳල හිටිය තැනිනුත් ගියාලු. එතකොට බල්ල කිව්වලු “අනේ අක්කෙ, මාව හෙවණකින් බැඳල පලයංකො, පිං සිද්ධ වෙනවා. එහෙම කළොත් උඹ ආපහු ගෙදර යනකොට මං මස් ගාතයක් උඹට දෙඤ්ඤං” කියලා. අර කෙල්ල “මට බෑ” කියාගෙන එතැනිනුත් යන්න ගියාලු.

පුළුන් ගුලිය ඉස්සෙල්ල දවසෙ වගේම වේවැල් පඳුරක රැඳිල නතර වෙලා තිබ්බලු. අර කෙල්ලත් කොටු කෑලි අමුණගෙන කෙක්කක් හදලා පුළුන් ගුලිය ගන්න වෑයම් කළාලු. එතකොට ඉස්සෙල්ල දවසෙ වගේම රජතුමා එතැනට ආවලු. “මං උඹට පුළුන් ගුලිය අරගෙන දෙන්නම්. උඹ රජ මාලිගාවට ගිහින් කෑම උයපං” කියලා රජතුමා කිව්වලු.

කෙල්ලත් රජ මාළිගාවට ගියාලු. කෑම උයලා පුරුද්දක් නැති මේ කෙල්ල මාළු පිණියි, බතුයි ඉව්වලු. රජතුමා වේවැල් ගාලෙන් පුළුන් ගුලිය අරගෙන  රජ මාලිගාවට ඇවිත් කෙල්ලට ඒක භාර දුන්නලු. ඊට පස්සෙ කෙල්ල උයපු කෑම කන්න ගියාලු. කන්න ගිහින් කෑම කන්න බලනකොට ඒ කෑම කන්න බැරිලු, දියම දිය රහයිලු.

ඒ පාර රජතුමා ඉස්සෙල්ල වගේම කෙල්ලව ලොකු කාමරේකට එක්කගෙන ගියාලු. “මෙ පෙට්ටි වලින් උඹට මනාප පෙට්ටියක් තෝර ගනිං” කියලා රජතුමා කෙල්ලට කිව්වලු. “පුංචම්මගෙ කෙල්ල මෝඩ කමට පොඩි පෙට්ටියක් තෝර ගෙන. ඒ පෙට්ටියෙ තිබ්බ රත්තරං මැණික් එහෙම නම් මේ ලොකු පෙට්ටියෙ කොහොම ඇද්ද? උන්ට වඩා අපි පෝසත් වෙන්න ඕනෙ කියලා” හිතලා අර කෙල්ල හොයලා හොයලා ඒ කාමරේ තිබ්බ ලොකුම පෙට්ටිය තෝරගත්තලු.

එතකොට රජතුමා කිව්වලු “උඹට ගැලපෙනම පෙට්ටියක් තෝරගෙන තියනවා. උඹේ අම්මයි-අප්පච්චියි ඉන්න තැනක මිස පෙට්ටිය අරිනවා නෙවෙයි” කියලා. එහෙම කියලා රජතුමා කෙල්ලව ගෙදර පිටත් කළාලු.

කෙල්ල ගෙදර ඇවිත් විස්තරේ කිව්වලු. ඊට පස්සෙ රෑ වෙලා ගමේ සේරමන්ටම එන්න කියලා පෙට්ටියෙ තියෙන්නෙ මොනවද තියෙන්නෙ කියලා බලන්න ඒක ඇරියලු. ඒ පෙට්ටිය පිරිල තිබ්බෙ නයි-පොළොං සරපයින්ගෙලු. ඒ සරපයි පෙට්ටියෙන් එලියට ඇවිදිල්ල අර කෙල්ලවයි, අම්මවයි, තාත්තවයි, ගමේ හැමෝවමයි කෑවලු. සරපයි කාල මිනිස්සු මැරිච්ච නිසා ඒ ගම පාළු වුනාලු.

වයඹ පළාතේ රොඩී ජන කථාවකි.

පැණි කෑ මිනිහට වුන දේ

මරණ තුනක් මැද පැණි කෑව මිනිහගෙ කථාව කලින් කිව්වනෙ. ඒ බෞද්ධ කථාවෙ අවසානයක් ගැන සඳහන් නොවෙතත් වෙන්න පුළුවන් අවසානයක් තියනවා.

පාළු ලිඳේ මුලක එල්ලිලා ඉන්න මිනිහව කන්න ලිඳ උඩ ඉන්න කොටියා ටිකෙන් ටික පහුරු ගගා ලං වෙනවා. ලිඳ ඇතුලෙ ඉන්න නයිහාමි ඉස්සි ඉස්සි මිනිහට දෂ්ඨ කරන්න මාන බලනවා. ඒ අතරෙ මීයො දෙන්නත් ටිකෙන් ටික ගහේ මුල කන නිසා ඒක කැඩෙන්න ඔන්න මෙන්න. ඒ අතරෙ මිනිහා කිසි ගානක් නැතිව ඉහල තියන් මී වදෙන් වෑස්සෙන පැණි බින්දු රස බලනවා.

කොටියා ලිඳ උඩ ඉඳලා මිනිහගෙ අත් අල්ලගන්න ලිං බැම්ම පහුරු ගගා පහත් වෙනකොට එක පාරටම ඌ ඕනෙවට වඩා පහත් වුන නිසා ලිඳට ඇදගෙන වැටෙනවා. මොකක්දෝ විශාල දෙයක් ලඟින්ම යනවා දැකල බයවුන මීයො දෙන්න පැනල දුවනවා. කොටිය වැටෙන්නෙ නයාගෙ ඇඟ උඩට. නයා ඒ බරට චොප්ප වෙනවා. වෙන කරන්න දෙයක් නැති කමට පැණි කමින් හිටිය මිනිහා තමන්ට තර්ජනයක් නෑ කියලා තේරුනාම මුලේ එල්ලිලා ලිඳෙන් ගොඩ එනවා.

මේ වගේ මරණය වටකරගෙන සිටි අවස්ථාවක වුනත් නොහිතපු දෙයකුත් වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා වෙන කරන්නම දෙයක් නැති වෙලාවක මොකුත් නොකර ඉන්න. ඒ වෙලාවට මී පැණි ලැබුනොත් රස නොබල ඉන්නත් එපා.

මරණ තුනක් ඇති මිනිසෙක් පැණි කෑය

අපි ජීවිතයත්-මරණයත් අතර කාරණාවලදී හැසිරෙන ආකාරය ගැන කියවෙන බෞද්ධ කථාවක සංක්ෂිප්තය තමයි “මරණ තුනක් ඇති මිනිසෙක් පැණි කෑය” කියලා කියන්නෙ. මේ ගැන කියවෙන කවියකුත් අහලා ඇති.

වනෙත් ගිජිඳාය සිටියොත්       වැනසේය
ළිඳෙත් පනිඳාය බැස්සොත් ඌ         කාය
අතකින් කරවැලකි අතකින් දඬුවැල්  බෑය
මරණ තුනක් ඇති මිනිසෙක් පැණි   කෑය

වනාන්තරයේ අතරමංවූ මිනිහෙක් පසුපස රෞද්‍ර කොටියෙක් හඹා එනවා. කොටියා ඉන්නේ බඩගින්නෙ. කොටියා මිනිසාට වේගයෙන් ළං වෙනවා. මිනිසාට මෙයින් ගැලවීමේ මඟක් නෑ. (කවියට අනුව නම් කැලේ ඉන්නෙ අලියෙක්. උගෙන් ගැලවෙන්න තමයි මේ මිනිහා යන්නෙ.)

මර බියෙන් යන මේ මිනිසා දකිනවා පාළු ලිඳක්. මේකට පැනලා ජීවිතේ බේරගන්නවා කියලා හිතලා මේ මිනිහා හෙවිල්ලක්-බැලිල්ලක් නැතිව ලිඳට පනිනවා. ලිඳට ඇතුලට වැටෙන අතරෙ තමයි මිනිහා දකින්නෙ ලිඳේ වතුර නෑ, ඒක හිඳිලා බව. ඒ මදිවට ලිඳේ දරණගහගෙන ඉන්නෙ පත නයෙක්. ලිඳට වැටුනොත් මැරෙනවා. බැරිවෙලා හරි බේරුනොත් නයා දෂ්ඨ කරනවා, එතකොට කොහොමත් මැරෙනවා.

ඉබේම වගේ මිනිහගෙ අත ලිං බැම්මේ තියන එල්ලෙන්න පුළුවන් දෙයක් හොයනවා. අර කථාවට කියන්නෙ ගිලෙන්න යන මිනිහා පිදුරුගහෙත් එල්ලෙන්න බලනවා කියලා. කොහොමහරි වාසනාවට(ද අවාසනාවටද කියන්න බෑ) මිනිහගෙ අත වදිනවා ලිං බැම්මෙ තියන (ගහක) මුලක. ඉබේම මිනිහ ඒ මුල අල්ලගත්ත නිසා ලිඳට නොවැටී බේරෙනවා. පොඩ්ඩක් සිහි කල්පනාව ආවට පස්සෙ තමා මිනිහට තේරෙන්නෙ තමන් වැටිල ඉන්න තත්වෙ.

දෑතින්ම ගහේ මුල බදාගෙන ඉන්න මිනිහට උඩ බැලුවහම පේන්නෙ බඩගින්නෙ ඉන්න කොටියා දත් විලිස්සමින් ලිඳට අත දාල පහුරුගාන හැටි. කොටියා හදන්නෙ කොහොමහරි මිනිහව අල්ලගන්නයි. ඒත් මිනිහ එල්ලිලා ඉන්න මුල තියෙන්නෙ කොටියගෙ අත් පසුරු වලට නොවදින සීමාවෙ, ඊට වඩා පොඩ්ඩක් පහලින්. යන්තම් බේරිලා. පහල බැලුවහම පෙනුනෙ නයා පුළුවන් තරම් කෙලින් වෙලා පෙනේ පුප්පමින් මිනිහගෙ පතුලට දෂ්ඨ කරන්න හදන හැටි. නයා කෙලින් වුනත් මිනිහගෙ පතුලට උස මදි. කකුල් දෙක තියෙන්නෙ නයාට ළං වෙන්න පුළුවන් සීමාවට පොඩ්ඩක් උඩින්. නූලෙන් බේරිලා ඒ විදියටත්.

නයි-කොටි මදිවට මීයො කිව්වලු! ඒ අස්සෙ කොහෙන්ද මතුවෙච්ච කළුයි-සුදුයි මීයො දෙන්නෙක් මේ මිනිහ එල්ලිලා ඉන්න ගහේ මුල හපාකන්න ගත්තා. දැන්නම් ඉතින් මොන විදියකටවත් ගැලවීමක් නෑ. කොටිය කොහොමහරි අල්ලනොගත්තොත්, මුල කඩාගෙන ලිඳට වැටිලා හරි මැරෙනවා. ඒකෙන් බේරුනොත් නයා දෂ්ඨ කරලා මැරෙනවා. මරණ තුනයි!

ලිඳ උඩ ඉඳල කොටියා මිනිහව අල්ලගන්න පහුරුගානකොට උගෙ ඇඟ වදිනවා ඒ ලිඳ අයිනෙ තියන පොඩි ගහක. ඒ ගහේ හෙලවෙනවා මේ නිසා. හෙල්ලීම නිසා  ගහේ තියන මී වදයකින් පැණි බිංදු බිමට වැටෙනවා. වැටෙන්නෙ මුලේ එල්ලිලා ඉන්න මිනිහා අසලින්. මරණ තුනක් තියෙන මේ මිනිහා වැටෙන මී පැණි බින්දු දිව දික්කරලා කට ඇතුලට ගෙන රස බලමින් “අහා, මේ මී පැණි කොච්චර රසවත්ද?” කියලා හිතමින් සතුටු වෙනවා. (කවියේ කියවෙන ලෙසට මිනිසා අත මී වදය හෝ දඬුවැල් බෑය තිබෙනවා.)

සාම්ප්‍රදායිකව කථාව මෙතනින් නතර වෙනවා. එයට නිසි අවසානයක් නෑ.

අපගේ ජීවිතය ගැන උපමාකාරයෙන් කියන මේ බෞද්ධ කථාවෙන් අපට සිතීමට යමක් ඉතුරු කරනවා.

මරණය වටකොටගෙන තිබුණත්, නිස්සාර දෙයක් වෙනුවෙන් වෙහෙස වීමට පෙලඹීම සහ ඒ ක්ෂණික සතුටින් සැනසීම මිනිස් ගතිය බව මේ කථාවෙන් කියවෙනවා.

සංසාරයේ අතරමංව සිටින අප පසුපස මරණය හඹා එනවා. අපි ජීවිතය එල්ලී තිබෙන්නේ මරණය දෙපසින් තබාගෙනයි. ජීවිතය එල්ලිලා තිබෙන අඩමාන බන්ධනය දිවා-රෑ නැමති මීයන් විසින් කා දමනවා. ඒ අතරතුරේ කොහෙන් හෝ මී පැණි බිඳකුත් වෑස්සෙනවා.

මරණය අප වටකොටගෙන සිටියත් ඒ මී පැණි බිඳ රසබලන්නට අපි බුද්ධිමත් විය යුතුයි. වෙන කරන්නට කිසිම දෙයක් නැති විටෙකදී, කිසිවක් නොකර ජීවිතේ මී පැණි රස බලන්න.

මේ කථාවේ සඳහන් මිනිසාට ඉන්පසු කුමක් වෙන්න ඇතිද?

මේ කථාව අජාන් බ්‍රහ්ම (Ajahn Brahm) හිමියන්ගේ Opening the door of your heart පොතේ සඳහන්. (මේ ලිපිය ලිවීමට ඒ පොත ආශ්‍රිතයි.)

මට අමතක වෙලා තිබුනු ඉහත සඳහන් කවිය මතක් කරගන්න මේ ලිපිය උදව් වුනා.

http://dulani-pavithra.blogspot.com/2010/02/blog-post.html