ආතර් සී. ක්ලාක්ගේ මළගෙදර

Sir Arthur C Clerkආතර් සී. ක්ලාක් අපේ රටේ නොඉපදුනාට ලංකාවෙ පුරවැසියෙකුට ලබාගන්න පුළුවන් උපරිම ගෞරවය වන ශ්‍රී ලංකාභිමාන්‍ය සම්මානයෙන් පිදුම්ලත් අතලොස්සක් දෙනා අතරට එක් වුන ලංකාවෙ සම්මාන පුරවැසියෙක් බව නොදන්න කෙනෙක් නැතුව ඇති.

ලංකාවෙ විශ්වවිද්‍යාලවල පරිපාලන ප්‍රධානියා උප කුලපති වුනාට කුලපති කෙනෙකුත් ඉන්නවා උත්සව අවස්ථාවලදි විතරක් සහභාගි වෙන. ආතර් සී. ක්ලාක් මැතිතුමාත් මොරටුව විශ්ව විද්‍යාලයේ කුලපති විදියට හිටියා 1979 ඉඳන් 2002 වෙනකම්. (2002 දි අපේ රටේ තවත් බුද්ධිමතෙක් වන විද්‍යාජෝති, ආචාර්ය රේ විජේවර්ධන මොරටුව විශ්වවිද්‍යාලයේ කුලපති ධූරයට පත්වුනා.)

අපි මොරටුව විශ්වවිද්‍යාලයට ඉගෙනගන්න යනකොට කුලපති වෙලා හිටියෙ ආතර් සී. ක්ලාක් මැතිතුමා. අපි විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉන්න අතරතුර තමා එතුමා වෙනුවට ආචාර්ය රේ විජේවර්ධන කුලපති වෙලා ආවෙ. මේ වෙනස අපිට මහ ලොකු දෙයක් නොවුනට අපේ බැචෙක් වුන “සුදා”ටනම් සෑහෙන දුක හිතෙන සිද්ධියක් වුනා.

කැම්පස් යන කාලෙ කාගෙ හරි මළගෙයක් ආරංචි වුනොත් පුළුවන් විදියට උදව් කරනවනෙ හැමෝම. සමහරු සම්මාදමක් දීලා ෂේප් වෙන අතරෙ සුදා වගේ සමාජ සේවකයො සැදී පැහැදී ඉන්නවා ලෙක්චර්ස් අතපසු කරගෙන හරි මළගෙදර උදව්වට යන්න. (ඒකෙ වැරැද්දක් එහෙම කිව්වා නෙවෙයි ඔන්න.) ඒ විදියට රටේ හතරකොණේම තිබ්බ මළගෙවල්වල කොඩි ඇදලා, මරණ දැන්වීම් අලෝලා, නිදි මරලා අත්දැකීම් එකතු කරගත්ත ටික දෙනාගෙන් කෙනෙක් තමා සුදා.

දවසක්දා මළගෙදරක නිදිමරලා බෝඩිමට ඇවිත් දවල් නිදාගන්න අතරෙ සුදා හීනයක් දැකල තියනවා. ඒ හීනය මෙහෙමයි.: ආතර් සී. ක්ලාක් මැතිතුමා හදිසියේ (කිව්වට හදිසියෙම නෙවෙයි, ලෙඩ වෙලානෙ හිටියෙ කාලෙක ඉඳන්) මිය පරලොව යනවා. 1956 ඉඳන් ලංකාවෙ ජීවත් උනාට එතුමටත් නෑදෑ-හිත මිත්‍රයෝ ඉන්නවනෙ උපන් රටේ. අනික කවුද අකමැති තමන්ගෙ මිනිය උපන් මව් බිමට පෝර වෙන්න පසට යට කරනවට. ඒ නිසා එතුමගෙ නිසල දේහය ඇමරිකාවට අරගෙන යනවා අවසාන ගෞරව දක්වන්න.  (ඇමරිකාවට..? හෝව් හෝව්…මට වැරදුනා එහෙම නෙවෙයි. ආතර් සී. ක්ලාක් ඉපදුනෙ බ්‍රිතාන්‍යයෙ තමා. ඒත් සුදා හිතන් ඉඳල තියෙන්නෙ එතුමා ඇමරිකාවෙ ඉපදුනා කියලනෙ. ඉතින් හීනෙ හැටියට එතුමගෙ දේහය අරන් යන්නෙ ඇමරිකාවට හොඳේ.)

ඉතින් කැම්පස් එකේ මළගෙදරක් කිව්වහම නොගිහින් පුළුවනෑ. අනික කැම්පස් එකේ ලොකුම ලොක්කගෙනෙ. අනික එහෙ ලංකාවෙ විදියට කොඩිවැල් අදින්න, “මොරටුව සරසවි සිසුන්ගේ සාතිශය සංවේගය” කියලා තොරණ ගහන්න, අමාරුවෙන් සල්ලි එකතු කරලා ඇඳගත්ත බැච් එකේ සංවේගය පළකරන බැනර් එක එල්ලන්න, ලයිට් කණුවල-බෝක්කු වල මරණ දැන්වීම් අලවන්න කවුද ඉන්නෙ? අනිවා යන්නම ඕනෙනෙ මළගෙදර. ඉතින් සල්ලි සල්ලි කියලා බලන්න්නෙ නැතුව ප්ලේන් එකේම ඇමරිකාවට යනවා.

එහෙම ගිහින් මළගෙදර ඔය කිව්ව වැඩ කරලා, නිදි මරන අතරෙ ඕමි අතක් බලලා, කැරමකුත් ගහලා, බූරු ගහන තැනටත් පොඩ්ඩක් ඔළුව දාලා, ආයෙත් 304 එහෙමත් බලලා කම්මැලි හිතුනහම ඇමරිකාවෙ පාර අයිනෙ තියන බෝක්කුවක් උඩට වෙලා බුලත් විටක් කකා, සිගරට් එකකුත් උර උරා, ඕප දූප කථා කර කර ඉන්නව.

අන්න ඒක තමා සුදා හීනෙන් දැක්කෙ. ආතර් සී. ක්ලාක් මහත්තය කුලපති ධූරයෙන් ඉවත් වුනාම කැම්පස් එකේ කොල්ලො විදියට එතුමගෙ මළගෙදර යන්නෙ කොහොමද? ඇමරිකාවෙ බෝක්කුවක් උඩ විටක් කකා ඕපදූප ගහන්නෙ කොහොමද? මොරටුව සරසවි සිසුන්ගේ සාතිශය සංවේගය කියලා තොරණක් ගහන්නෙ කොහොමද? අන්න ඒකයි සුදා දුක් වුනේ.

පින්තූරෙ ගත්තෙ මෙතනින්.

http://www.clarkefoundation.org/acc/biography.php

පැණි කෑ මිනිහට වුන දේ

මරණ තුනක් මැද පැණි කෑව මිනිහගෙ කථාව කලින් කිව්වනෙ. ඒ බෞද්ධ කථාවෙ අවසානයක් ගැන සඳහන් නොවෙතත් වෙන්න පුළුවන් අවසානයක් තියනවා.

පාළු ලිඳේ මුලක එල්ලිලා ඉන්න මිනිහව කන්න ලිඳ උඩ ඉන්න කොටියා ටිකෙන් ටික පහුරු ගගා ලං වෙනවා. ලිඳ ඇතුලෙ ඉන්න නයිහාමි ඉස්සි ඉස්සි මිනිහට දෂ්ඨ කරන්න මාන බලනවා. ඒ අතරෙ මීයො දෙන්නත් ටිකෙන් ටික ගහේ මුල කන නිසා ඒක කැඩෙන්න ඔන්න මෙන්න. ඒ අතරෙ මිනිහා කිසි ගානක් නැතිව ඉහල තියන් මී වදෙන් වෑස්සෙන පැණි බින්දු රස බලනවා.

කොටියා ලිඳ උඩ ඉඳලා මිනිහගෙ අත් අල්ලගන්න ලිං බැම්ම පහුරු ගගා පහත් වෙනකොට එක පාරටම ඌ ඕනෙවට වඩා පහත් වුන නිසා ලිඳට ඇදගෙන වැටෙනවා. මොකක්දෝ විශාල දෙයක් ලඟින්ම යනවා දැකල බයවුන මීයො දෙන්න පැනල දුවනවා. කොටිය වැටෙන්නෙ නයාගෙ ඇඟ උඩට. නයා ඒ බරට චොප්ප වෙනවා. වෙන කරන්න දෙයක් නැති කමට පැණි කමින් හිටිය මිනිහා තමන්ට තර්ජනයක් නෑ කියලා තේරුනාම මුලේ එල්ලිලා ලිඳෙන් ගොඩ එනවා.

මේ වගේ මරණය වටකරගෙන සිටි අවස්ථාවක වුනත් නොහිතපු දෙයකුත් වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා වෙන කරන්නම දෙයක් නැති වෙලාවක මොකුත් නොකර ඉන්න. ඒ වෙලාවට මී පැණි ලැබුනොත් රස නොබල ඉන්නත් එපා.

මරණ තුනක් ඇති මිනිසෙක් පැණි කෑය

අපි ජීවිතයත්-මරණයත් අතර කාරණාවලදී හැසිරෙන ආකාරය ගැන කියවෙන බෞද්ධ කථාවක සංක්ෂිප්තය තමයි “මරණ තුනක් ඇති මිනිසෙක් පැණි කෑය” කියලා කියන්නෙ. මේ ගැන කියවෙන කවියකුත් අහලා ඇති.

වනෙත් ගිජිඳාය සිටියොත්       වැනසේය
ළිඳෙත් පනිඳාය බැස්සොත් ඌ         කාය
අතකින් කරවැලකි අතකින් දඬුවැල්  බෑය
මරණ තුනක් ඇති මිනිසෙක් පැණි   කෑය

වනාන්තරයේ අතරමංවූ මිනිහෙක් පසුපස රෞද්‍ර කොටියෙක් හඹා එනවා. කොටියා ඉන්නේ බඩගින්නෙ. කොටියා මිනිසාට වේගයෙන් ළං වෙනවා. මිනිසාට මෙයින් ගැලවීමේ මඟක් නෑ. (කවියට අනුව නම් කැලේ ඉන්නෙ අලියෙක්. උගෙන් ගැලවෙන්න තමයි මේ මිනිහා යන්නෙ.)

මර බියෙන් යන මේ මිනිසා දකිනවා පාළු ලිඳක්. මේකට පැනලා ජීවිතේ බේරගන්නවා කියලා හිතලා මේ මිනිහා හෙවිල්ලක්-බැලිල්ලක් නැතිව ලිඳට පනිනවා. ලිඳට ඇතුලට වැටෙන අතරෙ තමයි මිනිහා දකින්නෙ ලිඳේ වතුර නෑ, ඒක හිඳිලා බව. ඒ මදිවට ලිඳේ දරණගහගෙන ඉන්නෙ පත නයෙක්. ලිඳට වැටුනොත් මැරෙනවා. බැරිවෙලා හරි බේරුනොත් නයා දෂ්ඨ කරනවා, එතකොට කොහොමත් මැරෙනවා.

ඉබේම වගේ මිනිහගෙ අත ලිං බැම්මේ තියන එල්ලෙන්න පුළුවන් දෙයක් හොයනවා. අර කථාවට කියන්නෙ ගිලෙන්න යන මිනිහා පිදුරුගහෙත් එල්ලෙන්න බලනවා කියලා. කොහොමහරි වාසනාවට(ද අවාසනාවටද කියන්න බෑ) මිනිහගෙ අත වදිනවා ලිං බැම්මෙ තියන (ගහක) මුලක. ඉබේම මිනිහ ඒ මුල අල්ලගත්ත නිසා ලිඳට නොවැටී බේරෙනවා. පොඩ්ඩක් සිහි කල්පනාව ආවට පස්සෙ තමා මිනිහට තේරෙන්නෙ තමන් වැටිල ඉන්න තත්වෙ.

දෑතින්ම ගහේ මුල බදාගෙන ඉන්න මිනිහට උඩ බැලුවහම පේන්නෙ බඩගින්නෙ ඉන්න කොටියා දත් විලිස්සමින් ලිඳට අත දාල පහුරුගාන හැටි. කොටියා හදන්නෙ කොහොමහරි මිනිහව අල්ලගන්නයි. ඒත් මිනිහ එල්ලිලා ඉන්න මුල තියෙන්නෙ කොටියගෙ අත් පසුරු වලට නොවදින සීමාවෙ, ඊට වඩා පොඩ්ඩක් පහලින්. යන්තම් බේරිලා. පහල බැලුවහම පෙනුනෙ නයා පුළුවන් තරම් කෙලින් වෙලා පෙනේ පුප්පමින් මිනිහගෙ පතුලට දෂ්ඨ කරන්න හදන හැටි. නයා කෙලින් වුනත් මිනිහගෙ පතුලට උස මදි. කකුල් දෙක තියෙන්නෙ නයාට ළං වෙන්න පුළුවන් සීමාවට පොඩ්ඩක් උඩින්. නූලෙන් බේරිලා ඒ විදියටත්.

නයි-කොටි මදිවට මීයො කිව්වලු! ඒ අස්සෙ කොහෙන්ද මතුවෙච්ච කළුයි-සුදුයි මීයො දෙන්නෙක් මේ මිනිහ එල්ලිලා ඉන්න ගහේ මුල හපාකන්න ගත්තා. දැන්නම් ඉතින් මොන විදියකටවත් ගැලවීමක් නෑ. කොටිය කොහොමහරි අල්ලනොගත්තොත්, මුල කඩාගෙන ලිඳට වැටිලා හරි මැරෙනවා. ඒකෙන් බේරුනොත් නයා දෂ්ඨ කරලා මැරෙනවා. මරණ තුනයි!

ලිඳ උඩ ඉඳල කොටියා මිනිහව අල්ලගන්න පහුරුගානකොට උගෙ ඇඟ වදිනවා ඒ ලිඳ අයිනෙ තියන පොඩි ගහක. ඒ ගහේ හෙලවෙනවා මේ නිසා. හෙල්ලීම නිසා  ගහේ තියන මී වදයකින් පැණි බිංදු බිමට වැටෙනවා. වැටෙන්නෙ මුලේ එල්ලිලා ඉන්න මිනිහා අසලින්. මරණ තුනක් තියෙන මේ මිනිහා වැටෙන මී පැණි බින්දු දිව දික්කරලා කට ඇතුලට ගෙන රස බලමින් “අහා, මේ මී පැණි කොච්චර රසවත්ද?” කියලා හිතමින් සතුටු වෙනවා. (කවියේ කියවෙන ලෙසට මිනිසා අත මී වදය හෝ දඬුවැල් බෑය තිබෙනවා.)

සාම්ප්‍රදායිකව කථාව මෙතනින් නතර වෙනවා. එයට නිසි අවසානයක් නෑ.

අපගේ ජීවිතය ගැන උපමාකාරයෙන් කියන මේ බෞද්ධ කථාවෙන් අපට සිතීමට යමක් ඉතුරු කරනවා.

මරණය වටකොටගෙන තිබුණත්, නිස්සාර දෙයක් වෙනුවෙන් වෙහෙස වීමට පෙලඹීම සහ ඒ ක්ෂණික සතුටින් සැනසීම මිනිස් ගතිය බව මේ කථාවෙන් කියවෙනවා.

සංසාරයේ අතරමංව සිටින අප පසුපස මරණය හඹා එනවා. අපි ජීවිතය එල්ලී තිබෙන්නේ මරණය දෙපසින් තබාගෙනයි. ජීවිතය එල්ලිලා තිබෙන අඩමාන බන්ධනය දිවා-රෑ නැමති මීයන් විසින් කා දමනවා. ඒ අතරතුරේ කොහෙන් හෝ මී පැණි බිඳකුත් වෑස්සෙනවා.

මරණය අප වටකොටගෙන සිටියත් ඒ මී පැණි බිඳ රසබලන්නට අපි බුද්ධිමත් විය යුතුයි. වෙන කරන්නට කිසිම දෙයක් නැති විටෙකදී, කිසිවක් නොකර ජීවිතේ මී පැණි රස බලන්න.

මේ කථාවේ සඳහන් මිනිසාට ඉන්පසු කුමක් වෙන්න ඇතිද?

මේ කථාව අජාන් බ්‍රහ්ම (Ajahn Brahm) හිමියන්ගේ Opening the door of your heart පොතේ සඳහන්. (මේ ලිපිය ලිවීමට ඒ පොත ආශ්‍රිතයි.)

මට අමතක වෙලා තිබුනු ඉහත සඳහන් කවිය මතක් කරගන්න මේ ලිපිය උදව් වුනා.

http://dulani-pavithra.blogspot.com/2010/02/blog-post.html